Friday, November 23, 2012

cứu huyệt


Cứu huyệt túc tam lý (Sức Khỏe & Đời Sống).

Cứu huyệt là cách dùng sức nóng tác động lên huyệt vị. Việc cứu một số huyệt giúp điều hòa âm dương khí huyết, thông kinh lạc, phòng chống bệnh tật, chống lão hóa và kéo dài tuổi thọ.
Đông y thường dùng lá ngải cứu khô chế thành ngải nhung rồi làm mồi ngải hay điếu ngải để cứu: Lấy lá ngải phơi khô trong bóng râm rồi đem vò hay giã nát để loại bỏ cuống và gân lá, sản phẩm thu được có màu vàng nhạt, mềm mại, sờ mịn như nhung nên gọi là ngải nhung. Sau đó dùng giấy mỏng (giấy bản hoặc giấy cuốn thuốc lá) cắt thành miếng dài 20 cm, rộng 4 cm, rải ngải nhung lên, cuốn thành điếu tròn như điếu thuốc lá to, gọi là điếu ngải; hoặc dùng 3 ngón tay nhúm một ít ngải nhung đặt lên khay men, ép thành hình chóp nón, to bằng từ hạt đỗ đến hơn hạt ngô to, gọi là mồi ngải. Hiện nay, người ta thường dùng điếu ngải hơn mồi ngải, có thể mua điếu ngải chế sẵn tại các hiệu thuốc đông y.

Có 3 cách cứu điếu ngải: Một là đốt điếu ngải rồi hơ trên huyệt, cách da chừng 2 cm, khi thấy nóng thì để cách xa dần, đến mức thấy nóng ấm, dễ chịu thì giữ nguyên khoảng cách đó cho đến khi thấy da hồng lên là được, cứu chừng 10-15 phút. Hai là đặt điếu ngải cách da một khoảng đủ thấy nóng ấm rồi từ từ di chuyển điếu ngải theo vòng tròn, từ hẹp đến rộng, khi cảm thấy nóng đều vùng định cứu là được, cứu trong 20-30 phút. Ba là đưa đầu điếu ngải lại gần sát da cho có cảm giác nóng rát rồi lại kéo ra xa, làm như thế nhiều lần như chim sẻ mổ thóc, thường cứu trong 2-5 phút.

Cứu huyệt giúp trường thọ
Huyệt đại chùy: Có công dụng giải cảm, thanh tâm, định thần, kiện não, tiêu trừ mệt mỏi, tăng cường thể chất và cường tráng cơ thể. Nghiên cứu hiện đại cho thấy, cứu huyệt đại chùy đặc biệt có tác dụng gia tăng số lượng bạch cầu, nâng cao năng lực miễn dịch tế bào, cải thiện lưu lượng tuần hoàn não, phòng chống cảm mạo và các bệnh lý hệ hô hấp. Xác định huyệt: Cúi đầu và quay đầu qua lại phải trái, dùng tay xác định u xương tròn cao nhất động đậy dưới ngón tay nhiều, đó là mỏm gai của đốt sống cổ thứ 7, huyệt đại chùy nằm ngay dưới đầu mỏm gai này.

Huyệt trung quản: Công dụng điều hòa tràng vị, bổ khí, tiêu tích trệ. Nghiên cứu hiện đại cho thấy, cứu huyệt trung quản giúp nâng cao công năng tỳ vị, tăng nhu động dạ dày và ruột, thúc đẩy quá trình tiêu hóa thức ăn và hấp thu các chất dinh dưỡng, điều tiết dịch tiêu hóa, cải thiện miễn dịch tế bào và phòng chống các bệnh lý dạ dày, ruột, túi mật và tuyến tụy. Huyệt nằm ở điểm giữa đường nối nơi gặp nhau của bờ cung xương sườn và rốn, phía trên rốn 4 thốn.

Huyệt quan nguyên: Là huyệt nơi chứa đựng nguyên khí rất cần cho sự sống, có công dụng bồi thận, bổ khí, hồi dương. Nghiên cứu hiện đại cho thấy, cứu huyệt quan nguyên giúp cải thiện huyết động học, làm ổn định cơ tim, tăng cường lưu lượng tuần hoàn mạch vành, nâng cao khả năng chịu đựng của cơ thể trong điều kiện thiếu ôxy, cải thiện và điều tiết miễn dịch. Huyệt nằm ở 3/5 trên và 2/5 dưới của đường nối điểm giữa bờ trên xương mu và rốn.

Huyệt thần khuyết: Có công dụng ôn bổ nguyên khí, kiện vận tỳ vị, hồi dương. Nghiên cứu hiện đại cho thấy, cứu huyệt thần khuyết giúp điều tiết và nâng cao năng lực miễn dịch của cơ thể, bảo hộ niêm mạc và cải thiện công năng hấp thu của đường tiêu hóa. Thần khuyết thường được cứu cách muối, gừng hoặc bột thuốc.
Trong dân gian lưu truyền một phương pháp cứu thần khuyết rất độc đáo có tác dụng trường thọ cực tốt: Lấy sinh ngũ linh chi 24 g, thanh diêm 15 g, nhũ hương 3 g, một dược 3 g, dạ minh sa 6 g (sao qua), mộc thông 9 g, can thông đầu 6 g, một ít xạ hương, tất cả đem tán thành bột thật mịn. Khi cứu, lấy vài thìa bột mì hòa với nước rồi nặn thành cái vành tròn úp ngay ngắn lên lỗ rốn, lấy 6 g bột thuốc đổ vào rồi dùng một miếng vỏ cây hòe mà đốt bởi một nén hương, cứ bao nhiêu tuổi là bấy nhiêu lửa, mỗi tháng cứu 1 lần, cứu vào giờ Ngọ là tốt nhất.

Huyệt túc tam lý: Có công dụng điều lý tỳ vị, điều hòa khí huyết, việc cứu huyệt vị này có thể phòng chống các bệnh lý đường tiêu hóa, khỏe mạnh, sống lâu. Nghiên cứu hiện đại cho thấy, cứu túc tam lý có tác dụng kháng lão rõ rệt thông qua việc cải thiện hàng loạt các chỉ tiêu về tuần hoàn, hô hấp, thần kinh, tiết niệu, nội tiết, miễn dịch và vận động ở người có tuổi. Xác định huyệt: Sờ bờ trước xương ống chân (mào chày) từ dưới cổ chân ngược lên, đến gần khớp gối, ngón tay bị mắc lại ở đâu thì đó là lồi củ trước xương chày, từ đây đo ngang ra ngoài một khoát ngón tay là vị trí của huyệt, khi ấn có cảm giác tê tức lan xuống bàn chân.

Huyệt tam âm giao: Có công dụng kiện tỳ hòa vị, bổ thận tăng tinh, thông kinh hoạt lạc, chủ về công năng sinh dục. Nghiên cứu hiện đại cho thấy, cứu huyệt vị này đặc biệt có tác dụng phòng chống các bệnh lý thuộc hệ tiết niệu sinh dục, đồng thời cũng có hiệu quả đối với các bệnh lý thần kinh, tim mạch và tiêu hóa. Huyệt ở chỗ hõm sát bờ sau phía trong xương chày.
(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)

Friday, November 9, 2012

P3 - Phú Yên – Vội vã một cái nhìn.



Có lẽ cho đến hôm nay, nếu như ai đó hỏi tôi đặc sản của Phú Yên là gì.Tôi sẽ không ngần ngại bổ sung thêm một món nữa đó là Đá.


Ở Phú Yên đá có ở mọi nơi, ngay những cái tên thôi cũng biết nơi đấy là xứ sở của đá. Từ Đá Bia, Gành Đá Dĩa hay Bàn Thạch cho đến những ngôi mộ đá mới phát hiện ở Tuy An gần đây.

Hồn đá, chất đá thể hiện qua tính cách của những người con xứ Đá - ít nói, hiền lành, hơi cứng đầu và kiên định, nhạy bén trước mọi biến chuyển của thiên nhiên. Đây có phải là tính cách của những người con miền Trung nói chung và Phú Yên nói riêng hay không nhỉ!. Đó chỉ là cảm nhận của cá nhân tôi.



Lại nói về đá, thì khu vực Tuy An chắc là nơi tập trung đầy đủ nhất bộ sưu tập các hình thù đá của thiên nhiên. Đá Dĩa như đã nói ở trên và Hải Đăng Gành Đèn - ngọn hải đăng duyên dáng ngự trên một đảo đá cheo leo.

Gành Đèn cách Đá Dĩa không xa lắm, chỉ mất dăm phút đi bộ nhưng ít được chú ý hay không muốn nói là không biết. Có lẽ vậy. Đường từ Gành Đá Dĩa qua Gành Đèn thì tuyệt vời. Đi trong cái chang chang nắng của những ngày đầu tháng 6, không ít lần tôi đã ngẩn ngơ trước cái vẻ hoang sơ ở chốn này. Một tiểu savan nhỏ ở miền Trung.

Bất ngờ tôi dừng lại để lắng nghe những tiếng gió ù ù bên tai và khung cảnh hiện ra trước mắt. Một dãy dài các hình thù đá khác nhau dọc theo lối đi. Nhiều tảng đá xếp chồng lên nhau như có bàn tay nào đó cố tình sắp đặt. Gành đá có những hốc đá to và kín gió, bạn nào thích cắm trại hay muốn trải qua cảm giác trờ về thời kì đồ đá thì vào đây là hợp lý. Viết đến đây tôi thấy buồn cười cho cái văn chương đồng quê man mác của mình đến mà tệ.



Con đường vắng lặng như mời như chào, gió hất ngược tóc ra phía sau, Gành Đèn sừng sững mà phóng khoáng. Lối dẫn lên hải đăng cũng duyên dáng lắm độ, quanh co từng bậc thang một ôm dọc theo các triền đá. Chắc là trên cái Gành Đá có một cái đèn mà cái tên bắt đầu từ đó.

Cậu bạn đồng hành chắc cũng đã mệt sau cả ngày rong ruổi.Tựa lưng vào đá và chợp mắt vài phút trong khi tôi mải leo trèo trên những khối đá để tìm cho được những góc ảnh đẹp. Trong những giây phút xuất thần đầy phấn khởi, tôi lén ghi lại khoảnh khằc bình yên nhất của một ngày.



Rồi chẳng để hồn mình chìm đắm mãi trước cái phóng khoáng của thiên nhiên, tôi giật bắn mình nhớ là phải quay về. Đường từ gành về Tuy Hòa cũng không xa, nhưng cái việc vừa chạy vừa ngắm cảnh thì mất mấy tiếng.

Cái đêm cuối cùng ở Tuy Hòa,ngỡ như sắp phải lên xe về Sài Gòn ngay tức thì, tôi bỗng nao nao mà không tài nào ngủ được. Tản bộ xuống bãi biển để hóng gió, quảng trường ¼ hôm nay đông vui quá.



Buổi tối người dân hay đổ về đây nhất là những ngày hè oi bức. Hàng quán cóc bày đủ món ăn chơi. Dạo quanh cũng chẳng chụp được gì, tôi chỉ chọn một góc để ngắm nhìn trẻ con đang chơi đùa. Nhìn cảnh gia đình cùng nhau đi chơi mà thích quá.

Giờ này tôi còn lang bạt tận đâu đâu.Nghĩ đến cái cảnh mai này có gia đình, sau một ngày làm việc mệt mỏi,điểu khiến tôi thấy vui nhất chắc là nhìn bọn trẻ chạy nhảy. Nhưng thôi đó là chuyện của mười mấy năm nữa. Việc trước mắt là cũng muộn rồi. Cái ô cửa nhỏ trong phòng kia chắc cũng sẽ nhớ lắm vì có khách trọ nào mà cứ thò đầu ra ngoài như tôi đâu!
Nhắm mắt rồi ngủ lúc nào không hay! Và ngày thứ hai đã kết thúc như vậy.



Ngày Thứ 3

Buổi sáng ngày cuối cùng thật thư thả, thú thật tôi cũng dễ làm quen. Đôi lúc tôi thấy tâm hồn mình cứ như vắt ngược cành cây.Ở khách sạn chỉ mới đăm bữa mà có cảm giác như đã quen lắm, mà nghĩ đến cái cảnh tối nay sẽ lên xe về lại Sài Gòn mà hụt hẫng ghê gớm.

"Sông Cầu nước chảy lưa thưa
Ếch đi đến đó ăn trưa rồi về"



Dù gì cũng là ngày cuối, tại sao không chạy ra sông Cầu, tỉnh lỵ cuối cùng của tỉnh Phú Yên để thưởng thức cái món làm nức lòng bao người nhỉ. Buổi sáng nghĩ đến những miếng gà nướng thơm mùi khói mà tôi lên tinh thần hẳn.

Đường đi sông Cầu cũng dễ, tôi lại ngại đi đường quốc lộ, thôi thì ngựa quen đường cũ, men theo con đường Độc Lập, một mình một ngựa thong thả ngắm trời đất mà cứ bon bon chạy. Cũng là con đường của ngày hôm qua, nhưng tôi có thời gian dứng lại, ngắm nhìn nó kĩ hơn. Thú thật hôm đi cùng người bạn đồng hành, có nhiều điểm tôi thấy tâm đắc, muốn dừng lại nhưng vì nương mãi chạy theo cho kịp nên đã bỏ qua. Đó cũng là lý do tôi chọn đi đường cũ và đi một mình.



Qua khỏi dốc Qúyt, một con dốc không cao lắm nhưng làm tôi chớm sợ vì những chiếc xe tải, xe khách chạy ngược chiều. Rẽ vào con đường bên dưới chân Cầu Huyện. Đường này sẽ dẫn vào khu Goden Beach resort &spa – khu nghỉ dưỡng thuộc tập đòan Thuận Thảo. Hai từ nghĩ dưỡng nghe sao mà xa xỉ lắm đối với tôi lúc này.

Rẽ phải xuống con đường nho nhỏ bên dưới. Tôi đi đến một nơi tưởng chừng là một chốn tiên cảnh.


Con đường làng xanh biếc màu nước pha lẫn màu trời quanh co, uốn lượn theo những tán dừa. Qua những kẽ lá, tôi thấy các hình thù ngộ nghĩnh của mây. Lắng nghe trong tư tưởng sự bình yên lại trỗi dậy. Xa về phía bên kia là Nhất Tự Sơn (NTS). Trước đây, khu này cũng là một nơi du lịch, nhưng do làm ăn thua lỗ nên hình như đã đóng cửa, bỏ hoang. Nghe cái tên Tự Sơn cứ nghĩ là một ngôi chùa nào đó. Hỏi ra mới biết là không phải. Thật, tôi cũng không buồn ghé vào. Bên ngoài, nơi đây, ngay tại chỗ đang đứng thích hơn nhiều. Nước biển xanh mát rượi, cát sóng sánh màu nắng nhẹ nhàng xoa dịu đôi chân đã mỏi


Trẻ con khu này trưa trưa lại được bố chở ra đây tắm. Giống cái kiểu người thành phố chở con đi hồ bơi ấy nhỉ.

Chạy mải trên con con đường mênh mang sóng nước, đôi mắt kẻ lang thang như díp lại. Kiềm lòng trước vẻ đẹp nên thơ ấy, kể ra nếu lãng mạng thi sĩ họ Hàn chắc tôi cũng làm dăm ba câu thơ:




Tam Giang mùa lễ hội chắc vui hơn nhiều. Hôm nay trông buồn hiu hắt. Vào dịp tết, con sông bừng bừng lên khí thế của các trận đua thuyền, rồi hòa nhịp với những giai điệu hò truyền thống của làng biển. Ngập tràn tiếng hò reo và không khí mùa du xuân. Ai đó có dịp ghé thăm, xin nhớ đừng bỏ qua nơi này. Mùa lễ hội sông nước Tam Giang. Mùng 5-6 tết Nguyên Đán.



Đi về hướng đi Quy Nhơn là các quán gà chỉ- nghĩa là thực khách chỉ con gà nào là sẽ ăn con gà đó. Món gà nướng sông Cầu nổi tiếng là do cách ướp gà đậm đà, người nướng gà khéo léo để miếng gà vàng giòn dậy mùi và hơn nữa là cái chất thịt dai ngọt của lọai gà xứ này.

Như ở Qủang Nam cũng có món gà đèo Le nổi tiếng đó mà. Dọc đường quốc lộ có rất nhiều quán và chất lượng, giá cả cũng như nhau. Giá lúc đó là 80k/con, tính cả 10k tiền cơm trắng và tô canh lá giang kèm theo.



Canh lá giang được nấu bằng nước luộc gà béo ngậy, còn long lóng cái màu vàng của mỡ tiết ra trên mặt nước.. Cái chất chua của lá hợp với ớt xanh xắt nhỏ tạo ra cái mùi ngây ngấy chẳng đâu vào đâu. Vậy mà húp một muỗng nóng hổi làm tan đi bao cái mệt, cái nhọc lúc đó. Cay xè ớt và chua lè của canh làm tỉnh người hẳn. Húp canh mà tôi có cảm giác hay ho mà sao lạ lẫm. Cái kiểu thiệt tôi cũng không biết nói làm sao để cho mọi người hiểu. Thôi thì lúc nào cứ thử một lần ắt sẽ nghiệm ra, có khi tùy vào cái gu ẩm thực mà lại có những cảm nhận ngộ hơn tôi. Mà nghĩ cái ăn uống của mình sao nó cũng buồn cười thế nhỉ !



Thị xã Sông Cầu cũng nhỏ, làm vài vòng rồi tôi quay về Tuy Hòa cho kịp chuyến xe tối. Ăn chừng một con gà nướng thôi mà vướng bận cái cảm giác « sông Cầu một sáng còn miên man chiều ». Lúc nằm trên xe đi về tôi cứ nghĩ mãi đến mấy miếng gà nướng vàng giòn lúc trưa.



Một dịp nữa đi qua cây cầu Bình Thạnh ở Thôn Bình Thạnh tôi đã đề cập ở những bài trên, anh bán vé hổm nay gặp tôi hoài nên cứ ngờ ngợ đến buồn cười. Đây là con đường từ lúc xuống cầu. Đường làng quanh co, hai bên là những thửa ruộng đang cấy xanh mát mắt. Đi hết đường này sẽ gặp một ngả 3



Rẽ trái vào thôn Diêm Điềm – đây chắc không phải là Diêm Điềm trong bài hát Nắng Ấm Quê Hương rồi. Hướng này đi Mằng Lăng, Gành Đá Dĩa..



Rẽ phải đi ra lại ngã ba Chí Thạnh. Tôi chọn ngã này cho gần. Trên đường đi tôi ghé vào nghỉ ở một ngôi nhà đang làm mây tre lá.



Đoạn về tôi ghé bên đường để làm vài trái dưa gang cho mát ruột và ngồi hóng chuyện với cô bán hàng người làng Hòa Đa. Dưa cũng không ngọt, nhưng ăn miếng nào là mát ruột miếng nấy, ngọt cả lòng vì cô bán hàng quá nhiệt tình và vui vẻ.



Dọc đường từ Sông Cầu về Tuy Hòa là rải rác các điểm bán dưa. Dưa được trồng ở khu vực Tuy An - Đây là nơi duy nhất trồng sợi bông và dưa của Phú Yên


Đoạn đầu từ quốc lộ đi vào đường mới Hùng Vương là các khu nhà được quy họach nhưng khá vắng vẻ và còn nhiều đất trống, mé dưới nữa là rải rác một vài các khách sạn, nhà nghỉ cửa hàng. Càng vào trong khu trung tâm thì dân cư tập trung đông và giá nhà, giá đất khá cao. Khác với nhiều nơi khác, ở đây tâm lý người dân là càng gần biển thì rất càng ít người ở và giá đất cũng rẻ, phải nói là rất rẻ. Có lẽ vì Phú Yên chưa phát triển mạnh về du lịch lắm, cứ nhìn Nha Trang hay Phan Thiết là những minh chứng cụ thể. Hàng quán, khách sạn tập trung hầu hết ở khu vực bãi biển để phục vụ du khách.


Tuy nhiên, trong tương lai, một khi Phú Yên được nhiều người biết đến thì chắc hẳn con đường Hùng Vương mới mở rộng rãi và sạch đẹp, sẽ hứa hẹn nhiều phát triển trong tương lai.

Hiện nay, khách du lịch càng ngày càng chuộng những điểm đến còn hoang sơ và yên bình, nhu cầu du lịch không chỉ đơn thuần là đi chơi tắm biển, mà còn có cả nghỉ dưỡng và tìm hiểu nét văn hóa địa phương. Và Phú Yên hội tụ hết những yếu tố trên nhưng vẫn còn đang là một nàng công chúa còn chìm sâu trong giấc ngủ.


Bên phía đó là đường gì tôi chưa vào. Đường Mậu Thân thì phải. Mai này, nếu có dịp, tôi sẽ vào cái ngõ ấy, một Ngõ Vắng Xôn Xao trong lòng thành phố ư ? Cái ngõ mà không có Cendeluxe, không những ngôi nhà phố kiến trúc thô kệch và ồn ào xe chạy. Cái ngõ chỉ có những mái ngói đỏ phủ rêu, những chiếc xe đạp cọc cạch vẫn lặng lẽ đi về. Một góc Tuy Hòa đó sao !


Tuy Hòa ! Một mùa hè nữa đã đến khi tôi lại phải đi, phượng nở đỏ rực trên những tán cây rực lên màu nắng. Tuy Hòa đã bắt đầu bước vào những ngày hè oi bức. Tạm rời thành phố nắng và gió, của trời cao vời vợi một màu xanh. Mang cái màu xanh ấy về Sài Gòn để những cảm xúc sẽ không bị chai sạn. Lần sau ghé đến sẽ không vội vã đâu! Xin Gởi Lại Thành Phố Nắng.

Hồi ức " Vội vã Phú Yên - Vội vã một cái nhìn" đã kết thúc ở đây. Cảm xúc cũ mà cứ ngỡ như ngày hôm qua. Cám ơn các ace lâu nay đã ghé thăm và ủng hộ. Mong sẽ có một lần ghé lại Phú Yên để tiếp tục chia sẻ cho mọi người về vùng đất vẫn còn đang ngủ say này.

Echxanha4

Hết

P2 - Phú Yên – Vội vã một cái nhìn.


Tôi may mắn được một người chị bạn sống ở đây chở đi ăn uống và lang thang thành phố vào buổi tối. Tuy Hòa tuy nhỏ, nhưng sạch sẽ.

Tất cả con đường đều dẫn ra biển. Khu vực dọc theo đường Trần Hưng Đạo, Nguyễn Huệ, Hùng Vương tập trung nhiều cửa hàng, chợ, khu mua sắm, khách sạn và các công ty. Buổi tối, Tháp Nhạn được thắp đèn nổi bật một vùng. Đặc biệt là các công trình ở đây đều thấp thoáng đâu đó hình ảnh ngôi tháp này - biểu tượng của thành phố. Rất ấn tượng. Cột đèn ở đường Bạch Đằng dưới chân cầu Hùng Vương. Con đường ăn chơi. Tối đến dọc theo con đường này là các quán nhậu bình dân hoạt động rất náo nhiệt.





Một chút thông tin về khách sạn tôi đã ở và các điểm ăn uống tiêu biểu ở Tuy Hòa.

Khách sạn Anh Tuấn 2 nằm trên đường Hùng Vương. Vị trí cũng thuận tiện. Chỉ cách biển chừng 5p đi xe. Sáng có thể chạy bộ ra biển tập thể dục cùng với người dân hoặc tối lòng vòng dạo biển. Giá một đêm là 130k , khách sạn đầy đủ tiện nghi, sạch sẻ và thoáng mát. Tivi truyền hình cáp và tủ lạnh. Máy quạt và cả máy lạnh. Nhà vệ sinh, phòng ốc được lau chùi hàng ngày. Nói chung dịch vụ và cơ sở vật chất rất tốt mà giá cả thì rất ổn.



Tôi thích nhất ấm trà để trên bàn. Tuy không cần thiết phải dùng tới, nhưng sáng dậy mở mắt ra cái ấm trà trước mặt làm tôi thấy ấm áp và quen thuộc. Cảm giác như đang ở trong chính căn phòng của mình.

Liệt kê một vài nơi ăn uống. Đi chơi tiết kiệm đồng ý là việc ăn uống không quan trọng. Nhưng cũng không quên thử qua một vài món ăn đặc trưng. Và vì là con gái, nên cái khoản này thì lại càng không thể bỏ qua 



Bánh cuốn nem nướng. Số 4 Trần Bình Trọng. Tôi nhớ không lầm thì nó đối diện một ngôi chùa. Ngôi chùa duy nhất nằm trong nội thị thành phố Tuy Hòa. Loại này giống như nem cuốn ăn ở Nha Trang. Chỉ khác là người ta cuốn giúp mình. Sẽ ngon hơn nếu tự tay mình cuốn.

Quán Xisy 176 Trường Chinh - chuyên các loại bún. Nên thử món cá thu nấu mẳn. Cái từ nấu mẳn đối với tôi khá lạ. Hỏi ra thì biết được nấu mẳn là nấu nước dùng không ngọt, cũng không mặn. Nó lờ lợ. Ăn cũng khá lạ miệng.



Bánh bèo Núi Nhạn. Nằm ngay đường lên tháp. Rất dễ tìm



Đặc biệt tôi thích nhất món bánh canh hẹ. Cũng là loại bánh canh thường ăn như ở Nha Trang, nhưng ở Tuy Hòa, ngừoi ta cho xắt thêm hẹ bỏ vào thay cho hành. Càng nhiều hẹ càng thơm. Ắn vào lợn cợn những miếng hẹ nhỏ trong miệng thấy hay hay.
Đó là quán cóc, lề đường Bà Triêu - cạnh công ty dược Phú Yên



Bánh tráng Hòa Đa - ngã 3 Hòa Đa đoạn quốc lộ 1A hướng đi Sông Cầu. Có 2 quán, một hơi lụp xụp và một khang trang dành phục vụ khách du lịch. Cả 2 quán đều cùng một chủ.

Chất lượng cũng như giá cả đều như nhau. Cái đặc biệt là người bán thấy khách vào là tự động ước lượng phần ăn và đem ra. Yên tâm là không có tình trạng chặt chém ở đây.



Một phần ăn với dĩa lòng đầy ắp, tô cháo to cùng với bánh hỏi và bánh tráng. Ăn xong phần này là no đến chiều. Ở đây người ta ăn bánh hỏi với lòng heo, còn ở trong miền Nam là bánh hỏi và thịt heo quay.

Quán chè này không có tên, nằm trên đường Duy Tân. Góc đối diện với CoopMart Phú Yên. Chị bạn tôi kể thì hồi xưa chè có 500 một chén thôi. Nên học trò hay lui tớ. Bây giờ họ vẫn quen gọi là quán chè 500. Xuí ỉn là cái tên mà người dân gọi món chè trôi nước. Nghe vui vui tai làm sao. Chè không gắt đường ở cổ họng như các hàng ở Sài Gòn hay bán mà ngọt thanh ở giữa lưỡi. Rất đúng với ý tôi Chén nào cũng nhỏ nhỏ nên vừa ăn, không quá ngán.



Ngày đầu tiên ở Tuy Hòa là như thế đó. Buổi tối, gió từ biển thôi vào mát rượi làm hai con mắt lim dim muốn ngủ. Từ trong khách sạn, tôi nhìn xuống đường Hùng Vương qua ô cửa vuông nhỏ. Bên dưới cạnh khách sạn là hàng ốc, con đường sáng đèn chạy tít ra xa.

Bên ngoài, đường phố khá vắng vẻ tuy chỉ mới 9 giờ tối. Không phải là người dân đã đi ngủ mà do thói quen, người ta vào nhà sớm và sinh họat trong đó. Khu phố ngọai ô Sài Gòn nơi tôi đang ở cũng thế, và do đã quen với nếp sống như vậy nên tôi về khách sạn mà không la cà ở đâu nữa.



Vài chiếc xe đi chơi lễ vẫn còn chạy ngòai đường nhưng tuyệt đối không có tình trạng rồ ga, nhân lúc đường vắng phóng ầm ầm. Hàng ốc bên dưới nghi ngút khói vẫn còn lãng vãng vài vị ăn khuya. Tôi chưa thử món này. Ốc ở Tuy Hòa không được chế biến cầu kì như ở Sài Gòn. Đơn giản chỉ là một dĩa ốc đủ lọai to nhỏ, dùng kim lẩy ốc ra rồi chấm với nước mắm. Giống giống như kiểu tôi đã từng ăn ở Nghệ An.



Cái khung cửa nhỏ trong phòng tôi rất thích. Nó nhỏ thôi, đủ để cho một cái đầu tối nào cũng thò ra ngòai hóng gió và mỗi sáng lại thò ra tiếp để xem mặt trời lên đến đâu rồi.
Sáng nay cũng vậy, nhìn xuống thấy từng tốp người đi bộ ra phía biển tập thể dục Họ vừa đi vừa cười nói ,vui như là đi hội làm tôi cũng sốt ruột, vội vôi vàng vàng chuẩn bị đồ.

Biển Tuy Hòa là đây. Bờ biển dát nắng sớm một mùa vàng óng. Màu vàng trong phong thủy là giải pháp màu sắc đem lại cảm giác ấm áp, không khí vui tươi và tràn đầy sức sống.

Phải chi tôi có một chiếc xe đạp như vậy. Thong thả chạy dọc biển vào mỗi chiều hay lòng vòng ngắm nhìn cuộc sống Tuy Hòa một cách chậm rãi.


Dọc theo bờ biển là cả một bức tranh sống động về ngày mới ở Tuy Hòa. Biển đông lắm, lắm tiếng cười và lắm cả tình người. Ngày mới bắt đầu với những họat động thể thao và tắm biển Bạn bè rủ nhau đá banh, cầu lông cũng ra đây, các ông lão,bà lão tập thể dục cũng gặp nhau ở đây rồi có dịp ngồi lại kể chuyện con cháu, gia đình bố mẹ con cái đều dắt nhau ra biển. Ai nấy cũng rạng rỡ một màu nắng. Dường như tất cả người dân trong thành phố đều dồn hết về biển vào mổi buổi sớm kiểu như các ông sáng nào cũng phải có một tờ báo và ly cà phê để nhâm nhi hay đại lọai như các bà, các chị lúc nào cũng mang cái gương và bịch khăn giấy trong giỏ xách.


Ngày Thứ 2

Được biết khỏang 9h thì người ta mới bắt đầu đổ cá ngừ xuống bến. Tôi quyết định chờ để được xem tận mắt những con cá ngừ đại dương còn tươi rói. Tranh thủ chạy xuống khu vực bến cá và làm đầy bụng với thứ bánh xèo nhà quê. Bánh chẳng có gì đặc biệt, một con tôm bé xíu, chỉ vài lát thịt mỡ , vỏ bánh và một lớp trứng cút mỏng bên trên. Chấm mắm nên và ăn kèm với rau sống. Ấy vậy mà tôi ăn liền tám cái. Giá cả cũng chẳng đắt đỏ gì.



Ngồi chờ cả tiếng cũng không biết làm gì, tôi lại lê la ra khu vực bãi và ngồi xem hai cậu bạn câu cá.
Hôm đó tôi thật may mắn khi được xem cảnh tấp nập của những đòan tàu chuẩn bị ra khơi sau đợt nghỉ tết Đoan Ngọ. Báo Phú Yên cũng đã có mặt tại đây để ghi lại hình ảnh rộn ràng của dịp này



Đó là lý do vì sao tôi phải ngồi chờ gần 4 giờ để chờ cá về. Mùi bơm dầu xốc thẳng lên mũi đôi lúc làm tôi chóang váng. Chợt nghĩ đến cảnh tượng cho cá ăn chè vì cái mùi dầu ấy trên con tàu ra Cù Lao Câu đợt tháng 8 vừa rồi mà hãi hùng. Tiếng máy xay đá, tiếng người ý ới. Tốp tốp các chị ngồi tụm ba tụm bẩy cũng chờ cá xuống tàu. Lâu lâu vài anh thuyền viên chuẩn tay mang xách hành lý, vật dụng cần thiết cho một chuyến đi xa.



Khi quay lại thì cá đã được cho xuống bãi. Bác chủ tiệm dầu ban nãy ngồi nói chuyện thấy tôi từ xa vẫy tay í ới ra hiệu. Bác ấy cũng biết nãy giờ tôi ở đây để chờ xem cá.

Phú Yên là nơi đi đầu cả nước về nghề câu cá ngừ đại dương. Bên cạnh còn có Khánh Hòa và Bình Định. Việc xây dựng thương hiệu cho ngành nghề này rất được quan tâm. Hàng trăm tỉ đồng được bỏ ra . Trong đó khu vực chợ cá Phú Lâm – Phường 6 –tp Tuy Hòa là một trong những khu vực được ưu tiên hàng đầu.



Các chàng trai làng biển làn da rám nắng, khuôn mặt hình chữ điền ánh cái lên vẻ gan góc đầy gân guốc, ấy vậy mà họ đã làm chủ cả biển khơi.
"Em hỏi rằng vì sao anh ra khơi bóng biển ngày đêm để màu da anh nắng sạm"

"Hỏi mà chi sao em cứ bông đua.
Thuyên anh mải về với cá bạc đầy khoang ơ hò ơ hò.
Cá bạc đầy khoang để màu da anh rám hồng..."



Tôi cảm nhận rõ hơn về vùng đất này khi nghe NSND Thu Hiền hát bài "Tình ta biển bạc đồng xanh" ( NSND Thu Hiền - Trung Đức) . Những cánh đồng lúa chín và con thuyền mỗi sáng ra khơi được lập đi lập lại. Cứ như thế, tình yêu từ đó mà hòa chung với nhịp sống lao động.
Một vài hình ảnh bên trong khu vực vựa cá. Tôi cũng tranh thủ chụp và tấm và đứng nép gọn một bên để không vướng bận chân tay của họ.



Cá ngừ đại dương cũng được xem là một trong những thứ đặc sản của xứ Nẫu. Cách ăn ở đây cũng được đánh giá là sành điệu nhất. Thịt cá ngừ tươi được cắt lát mỏng rồi ướp đá lạnh. Khi ăn thì dùng lá cải cay cuốn cùng húng, tía tô, gừng, đậu phộng rang. Tôi không nhớ là có ăn với bánh tráng nướng không. Nhưng nội cái nớc chấm thôi đã nghe dậy mùi trong mũi- gồm có mù tạt, nước tương và tương ớt.

Bến cá có sức hút đặc biệt với tôi. Một lần nữa, tôi chọn đó là nơi đón những tia nắng đầu tiên của ngày mới. Bữa nay chợ sớm không ồn ào tấp nập như hôm cá ngừ về bến. Cái chợ nhỏ này ngày nào cũng diễn ra một cách đều đặn như người ta vắt vỏ chanh Người mua kẻ bán đều đã nhẵn mặt nhau. Họ cười nói rất to, trao đổi chuyện buôn bán với nhau bằng chất giọng biển lơ lớ nghe lạ tai.



Những sọt đầy ắp cá. Tôi nhìn thấy có cả một sọt đầy những con cá nóc tròn lẳng. Không biết dùng để làm gì nhưng tôi đóan chắc là để ăn. Nhìn chúng mũm mĩm và đáng yêu thế kia mà sao lại ... nghĩ vui một chút Beauty outside, beast inside chắc đúng.

Biển thức dậy đội mặt trời nhô lên. Cả một miền biển ửng hồng màu nắng, tắm mình trong mùa vàng khiến tôi cảm thấy như đã tìm được cái gì đó khác đi, nhẹ nhàng và bình lặng.Thấy chút nắng nhợt của Sài Gòn hôm nay cứ ngỡ nắng vàng ngày xưa.



Thì vẫn là cái màu vàng đó, cái màu ăm ắp nhựa sống bao trùm lên bức tranh chợ cá ngập tràn màu sắc, rõ nét đến từng sắc thái khuôn mặt, dáng người, lên những chiếc thuyền nhấp nhô, lấm tấm những con người đang mải mê với việc

Người đàn ông này đã qua bao nhiêu cái buổi sáng ngồi trước biển như thế? Cứ như sóng ngày đêm vỗ bờ không nghỉ. " Biển dư sức và người không biết mệt".



Chợ cá là nơi ồn ào và náo nhiệt. Chợ cá đầy rẫy những bon chen và tranh chấp. Không biết đằng sau cảnh đẹp như tranh kia có tồn tại cái quy luật đại dương – cá lớn nuốt cá bé không nữa. Những câu truyện về triết lý chợ cá lẫn quẫn trong đầu tôi trong lúc miên man ngắm nhìn con trẻ chơi đùa.

Với mình Phú Yên đẹp như Thiên đường bởi những bãi tắm hoang sơ đẹp đến ngất ngây



Câu chuyện chợ cá cũng phải dừng ở đó khi mà kế họach của ngày hôm nay vẫn chưa đi vào đâu cả. Trời thì cũng đã gần trưa. Nếu không tranh thủ thì e rằng sẽ không đi kịp các địa điểm ở huyện Tuy An.

Tuy An được thiên nhiên hào phóng ban tặng phong cảnh hữu tình , đa dạng về mặc địa hình và có nhiều điểm tham qua kì thú. Tuy An cách Tuy Hóa hơn 40 cây số, khi xưa từng là thủ phủ của tỉnh Phú Yên.



Nhưng khi người Pháp đến thì tỉnh lị được dời ra Sông Cầu. Hiện tại ở đây rải rác các ngôi chùa cổ như chùa Hội Tôn, Linh Sơn tự, nhưng tôi quan tâm nhất là ngôi chùa Đá Trắng (Từ Quang).

Nghe cái tên thôi cũng đủ hình dung ra vì sao ngôi chùa có tên là Đá Trắng. Chùa nằm trên một ngọn đồi thuộc xã An Dân, được xây dựng năm 1797. Nếu để ý một chút, từ hướng sông Cầu đi vào về phía tay trái có một ngã rẽ đi lên chùa.



Dù mấy bận đi và về thấy cái ngã rẽ này nhưng không hiểu sao lúc đó tôi không cho xe vào.
Ngôi chùa này có món đặc sản dâng vua – Xòai Ngự.

Rủ lên Đá Trắng ăn xòai
Muốn ăn tương ngọt Thiên Thai thiếu gì.

Nhưng tôi nghĩ dâng vua thì chắc là do cảm tình của vua đối với vị ngon của giống xòai nơi đây. Giống như trái bòn bon ở Quảng Nam được vua Gia Long đặt tên là « nam trân » tức là vị ngọt đất Quảng. Và từ đó, hai thứ quả này được chọn để dâng cho vua.



Điểm đến đầu tiên là Hòn Chùa - bãi biển Long Thủy. Nếu đi từ quốc lộ 1A theo đường Hùng Vương thì khỏang 10km. Tuy nhiên, đi theo đường Độc Lập sẽ gần hơn – tầm 5km.

Khu vực này cũng nổi tiếng về dừa xiêm và có các con lạch nhỏ chạy dọc qua các thôn. Dừa thì cũng không có gì đặc biệt, cũng không ngọt như đã được quảng cáo. Nước trong lạch không cao lắm, chừng nửa thắt lưng là cùng.



Nước lúc nào cũng trong veo và có những đàn cá bơi ở đó nữa.Bóng cây dừa nằm dài trên các con lạch nhỏ làm tôi có cảm giác như đang đi trên những con đường đan rợp dừa ở Bến Tre
Đường đi vào Hòn Chùa có nhiều ngôi nhà trông lạ mắt, tường bên ngoài được làm bằng san hô.

Tại Hòn Chùa – Long Thủy cũng có một đặc sản là mực ống, những con mực ống thon dài bằng cổ tay của con trẻ mà được nướng, hấp hay nhồi thịt thì cũng chẳng tiếc cái công lặn lội đến nơi này.



Nằm đung đưa theo nhịp võng, mơn man theo gió hà vào mặt vào buổi xế trưa thì nghĩ mình đây cũng biết hưởng thụ lắm chứ. Thi vị hơn nữa khi mà bên tai lại văng vẳng các bài hát kiểu Nẫu Ca, bài chòi của miền biển thì còn gì bằng:

Hồi nào qua Phú Lễ ăn ổi chua
Xuống Đại Lãnh uống nước ngọt
Ra Hòn Chùa ăn mực nang
Chớ bây giờ em không ngó em không ngàng
Chồng nghèo cực khổ, gian nan cơ hàn....



Nếu Hòn Chùa nằm ở - thì Mũi Yến ở An Hòa, huyện Tuy An. Ngày xưa nơi đây từng là lãnh địa của Yến. Nhưng do người dân thu họach tổ yến không hợp lý, tự phát nên yến đã bỏ đi hết. Bây giờ thì có dự án phục hồi và bảo về các hang Yến tự nhiên. Gọi nôm na là « Dụ yến quay lại »

Đường xuống có đi ngang qua một cái lăng cá Ông và một vài ngôi mộ.Tất cả ngôi mộ đều quay mặt về hướng biển.

Cầu gỗ An Hải là đây. Từ cầu An hải nhìn ra tòan cảnh khu vực đầm Ô Loan và xung quanh các các quán phục vụ khách ăn sò huyết.




Nhưng cây cầu gỗ này chưa dài bằng cây cầu gỗ Bình Thạnh ở xã Bình Thạnh. Tôi đâm nghiền cái tiếng lọc cọc và cảm giác hơi hoảng khi đi trên cây cầu ấy. Đến nỗi ngày hôm sau trên đường đi Sông Cầu, tôi mua vé 2 lượt đi qua đi lại cho thỏa thích. Thật, lúc đó anh bán vé cũng chẳng hiểu có một kẻ ăn mặc kịch cỡm như tôi có bị điên hay không.



Hai bên đường lúc này khá vắng vẻ vì đã quá trưa. Hai chiếc xe máy không dám chạy nhanh để rồi phá đi không gian yên tĩnh nơi đây. Về Tuy An thăm nhà thờ Mằng Lăng, lòng lắng lại trên những mảng tường rêu phủ, trên những phiến đá nhốm màu thời gian.

Dừng xe, bước vào trong khuôn viên là một cảm giác hòan tòan khác,tách biệt với cái ồn ào của sóng biển ngoài kia.



Các cánh cửa gỗ đã khép lại như người ta thường cho vào câu chuyện một đọan kết. Chạm tay vào bờ tường tưởng chừng như chạm vào quá khứ. Tôi đây cũng là một người công giáo nên có tình cảm đặc biệt với các thắng cảnh , di tích liên quan đến tôn giáo như thế này. Và lại tiếc hơn khi không được nhìn thấy cuốn kinh thánh bằng chữ quốc ngữ ở đây. Lại thêm một cái nợ nơi xứ Nẫu này.



Rồi lại vòng qua Gành Đá Dĩa để lắng nghe thời gian kể chuyện trên những trầm tích đá. Trở về với tiếng sóng vỗ và cái màu xanh thẳm của cả biển trời. Biển cũng không mấy ồn ào nếu thiếu những con sóng, theo cái kiểu Quang Lý hay hát

Biển vẫn thấy mình dài rộng quá,
Xa cánh buồm một chút đã bâng khuâng



Cứ lui ra xa rồi lại tát thẳng vào bờ từng lớp một như những biến động trong lòng người con gái đang khao khát thóat mình ra khỏi không gian chật chội của những nỗi nhớ.

« Một trời xanh, một biển tận cùng xanh
Và gió thổi và mây bay về núi
Lời thương nhớ ngàn lần em muốn nói
Nhưng bây giờ chỉ có sóng và em… »



Gành Đá Dĩa và Mằng Lăng cùng nằm chung trong một cụm thắng cảnh du lịch ở đây nên có thể kết hợp đi tham quan cùng một lúc.



Một chút gượm buồn khi đến Gành lại thấy những cảnh như thế này. Tình trạng này cũng xảy ra cho hầu hết các di tích thắng cảnh ở Việt Nam chứ không riêng gì Phú Yên. Buồn.
Nhưng đó cũng chỉ là một góc của câu chuyện, vấn đề là các bác ở trên đã thấy và có hướng giải quyết hay chưa.

Khách du lịch và những kẻ lang thang như tôi cũng chỉ biết ngậm ngùi chờ đợi cái sự đổi thay và lấy làm tiếc cho một kiệt tác mà thiên nhiên ban tặng. Nhìn thì thấy vậy, nhưng đá Dĩa vẫn có cái nét hùng vĩ của nó, Phú Yên vẫn sỡ hữu những bãi biển hoang sơ và đẹp đến ngỡ ngàng.

Echxanha4